Pneumotoraks: što je to, simptomi, vrste i liječenje
Sadržaj
- Glavni simptomi
- Kako potvrditi dijagnozu
- Šta uzrokuje pneumotoraks
- 1. Primarni pneumotoraks
- 2. Sekundarni pneumotoraks
- 3. Traumatski pneumotoraks
- 4. Hipertenzivni pneumotoraks
- Kako se vrši tretman
Pneumotoraks nastaje kada zrak, koji je trebao biti unutar pluća, može pobjeći u pleuralni prostor između pluća i zida grudnog koša. Kada se to dogodi, zrak vrši pritisak na pluća, uzrokujući njegovo urušavanje, pa je iz tog razloga uobičajeno imati intenzivne poteškoće u disanju, bolove u prsima i kašalj.
Pneumotoraks se obično javlja nakon traume, posebno kada postoji rez u prsnoj šupljini ili nakon saobraćajne nesreće, ali može nastati i kao rezultat hroničnih bolesti ili čak <bez ikakvog očiglednog uzroka, iako je rjeđi.
Budući da može ozbiljno utjecati na disanje, pa čak i promijeniti rad srca, kad god se posumnja na pneumotoraks, vrlo je važno odmah otići u bolnicu kako biste potvrdili dijagnozu i započeli odgovarajući tretman, izbjegavajući komplikacije.
Glavni simptomi
Najčešći simptomi pneumotoraksa uključuju:
- Jaki i iznenadni bol, koji se pogoršava prilikom udisanja;
- Osjećaj otežanog disanja;
- Otežano disanje;
- Plavičasta koža, posebno na prstima i usnama;
- Pojačani puls;
- Stalni kašalj.
U početku je simptome teže identificirati, pa je stoga uobičajeno da se pneumotoraks identificira samo u poodmakloj fazi.
Ovi simptomi mogu biti prisutni i kod drugih respiratornih problema, pa ih zato uvijek treba procijeniti pulmolog.
Kako potvrditi dijagnozu
U većini slučajeva pneumotoraks se može identificirati rendgenskim snimkom grudnog koša i procjenom simptoma, međutim, liječnik može naložiti i druge komplementarne testove, kao što su računarska tomografija ili ultrazvuk, kako bi se utvrdilo više detalja koji pomažu u prilagodbi liječenja.
Šta uzrokuje pneumotoraks
Postoji nekoliko uzroka koji mogu pokrenuti pneumotoraks. Prema tome, prema uzroku, pneumotoraks možemo podijeliti u četiri glavne vrste:
1. Primarni pneumotoraks
Pojavljuje se kod ljudi bez plućnih bolesti u anamnezi i bez ikakvog drugog očiglednog uzroka, češći je kod pušača i kod ljudi koji imaju druge slučajeve pneumotoraksa u porodici.
Pored toga, izgleda da je vjerovatnije da će visoki ljudi ili između 15 i 34 godine razviti ovu vrstu pneumotoraksa.
2. Sekundarni pneumotoraks
Sekundarni pneumotoraks javlja se kao komplikacija druge bolesti, obično prethodnog respiratornog problema. Najčešći tipovi plućnih bolesti kao uzroka pneumotoraksa uključuju HOBP, cističnu fibrozu, tešku astmu, plućne infekcije i plućnu fibrozu.
Ostale bolesti koje također mogu rezultirati pneumotoraksom, ali koje nisu izravno povezane s plućima su na primjer reumatoidni artritis, sistemska skleroza ili dermatomiozitis.
3. Traumatski pneumotoraks
To je možda najčešći tip pneumotoraksa koji se javlja kada se na primjer dogodi trauma u torakalnoj regiji, usljed dubokih posjekotina, fraktura rebara ili saobraćajnih nesreća.
Pored toga, ljudi koji se bave ronjenjem mogu imati i ovu vrstu pneumotoraksa, posebno ako se vrlo brzo podignu na površinu, zbog razlika u pritisku.
4. Hipertenzivni pneumotoraks
Ovo je jedan od najozbiljnijih oblika pneumotoraksa, pri kojem zrak prelazi iz pluća u pleuralni prostor i ne može se vratiti u pluća, postepeno se akumulirajući i uzrokujući intenzivan pritisak na pluća.
Kod ove vrste moguće je da se simptomi vrlo brzo pogoršaju, jer je hitno otići u bolnicu kako bi započeli liječenje.
Kako se vrši tretman
Glavni cilj tretmana je uklanjanje viška nakupljenog zraka, ublažavanje pritiska na pluća i omogućavanje ponovnog širenja. Za to se vazduh obično usisava iglom umetnutom između rebara kako bi vazduh mogao izaći iz tela.
Nakon toga, osoba mora biti na posmatranju kako bi procijenila da li se pneumotoraks ponovo pojavljuje, radeći redovne preglede. Ako se ponovo pojavi, možda će biti potrebno na operaciju umetanja cijevi koja neprestano uklanja zrak ili ispravljanja bilo kakvih promjena u plućima zbog kojih se zrak nakuplja u pleuralnom prostoru.
Pored toga, takođe je važno identifikovati tačan uzrok pneumotoraksa kako bi se utvrdilo je li potreban neki specifičniji tretman za uzrok, kako bi se spriječio ponovni nastanak pneumotoraksa.